Op zondag 22 oktober 2023 bieden we vanuit Knokke gravelrit PlugPlug 't Zwin aan. Onze route gidst je langs de mooiste hoekjes van de Vlaamse en de Nederlandse kust. Van de uitgestrekte Scheldemonding in Terneuzen tot de woelige Noordzeebaren in Cadzand. Langs grave gravelwegen door de polders. En via fenomenale fietspaden langs de golven. Van de Schelde tot Sluis. En van de zee tot het Zwin. Bemachtig hier je ticket of lees verder onder de foto.
De kortste afstand meet 90 kilometer en de langste 135 kilometer. Deze parcoursen zijn voor elke getrainde gravelaar te doen. Superzwaar wordt het onderweg nooit. De Parcoursbouwer heeft z’n best gedaan om een route uit te tekenen die zelfs na hevige regenval nog vlot berijdbaar is. Ongeveer de helft van de route loopt offroad, maar stroken poldermodder en zuigklei worden vakkundig vermeden. Aan grind en gravel is in deze streek toch geen gebrek.
Op veel hoogtemeters hoef je natuurlijk niet te rekenen. Buiten wat dijken is de route zo plat als een platvis. Pas wel op voor de wind. Misschien strand je op het einde met amper honderd hoogtemeter op de teller, maar zeggen je kuiten dat je onderweg toch een driedubbele Mont Ventoux hebt getrotseerd.
De bevoorrading in de buurt van Breskens zal sowieso welgekomen zijn. Op de korte afstand passeer je daar één keer. Op de lange afstand doe je een extra lus en mag je een tweede keer langs het banket. Met een volle maag zal het gemakkelijker zijn om te genieten van de uitzonderlijk mooie omgeving!
’t Zwin deur de bjeten
We gunnen je een paar kilometer om er in te komen. Vanuit de Sportoase in Knokke-Heist start je op rustige asfaltwegen langs de Put van de Cloedt en het Duinwaterpark. In de buurt van Oosthoek kan je gravelfiets eindelijk doen waarvoor hij gemaakt is. Eerst op een single track tussen de weides. Daarna op een uitdagend strandzandpaadje tussen de paarden.
Na de kasseien van de Graaf Jansdijk steek je snel de grens met Nederland over. De polders zijn hier nog leger dan aan de Belgische kant. Een landschap dat niet is geboetseerd door de natuur, maar door de mens. Dijken en sloten trekken rechte lijnen dwars door de lege leegte. Je blik gaat op oneindig. In de verte een rij rijzige populieren. Langs de kant wat knoestige knotwilgen.
Tussen de wallen van Sluis en het bunkerpark van Groede slorpt de stilte je helemaal op. De drukte van de Belgische kust ligt hier ver achter je. Langs de bietenvelden is er enkel het grote niets. Zeker met de wind in de rug zijn deze gravelwegen een uitgelezen plek om - opgelet, hier komt een West-Vlaams woordgrapje - “het zwin ne kjeer deur de bjeten te joagen”.
In het achterland van Breskens schotelen we je nog een paar prachtige grindwegen voor. Op de Nolletjesdijk heb je bijvoorbeeld een fenomenaal uitzicht over Natuurreservaat de Waterdunen. Op de Middendijk scheur je dan weer door het akkerland van Breskens. 45 kilometer op de teller. Tijd voor de eerste bevoorrading!
Extra lus op de lange route
De extra lus van de lange route begint met tien kilometer asfalt, maar je moet van slechte wil zijn om daarover te klagen. De polderwegen maken hier namelijk plaats voor een wondermooi buitendijks klinkerpad langs de Schelde. Volgens de kaart loopt dit fietspad vlak langs het water, maar in de praktijk lijk je er soms dwars doorheen te fietsen.
Bij mistig weer beweeg je hier echt in een wezenloos vacuüm. "December in duizend kleuren grijs", zo zingt Spinvis. Maar als de zon door de wolken priemt, wordt het echt een magische plek. Alle vier de natuurelementen verzorgen dan het spektakel. Jij op je fiets temidden van de lucht, het water, de aarde en het vuur van de zon. "Alleen dit licht, dit licht is echt", aldus Spinvis.
Op en over de Scheldedijk betreed je meteen weer een andere wereld. Terug de polders in. Elegante strand- en steltlopers maken plaats voor roofvogels die met veel zwier van je wegfladderen. Het asfalt ruimt terug baan voor gravel. Geen schepen meer, maar schapen. Het offroadpercentage schiet direct terug de hoogte in. Eerst voert een schelpenpad je door de bossen van Braakman-Noord. Daarna leidt een zandpad je tussen de bomen van Braakman-Zuid. En tenslotte gaat het holderdebolder door de polder terug naar de bevoorrading.
Langs 't Zwin terug naar Knokke
De mooiste stukken hebben we voor de finale bewaard. Vanaf de iconische vuurtoren in Breskens blijf je kilometers langs de Noordzee fietsen. Daar is het een warboel van fietspaden, maar de GPX volgt zoveel mogelijk grind en gravel. De kust is hier echt van een ongekende schoonheid. Geen appartementsblokken die het zicht verstoppen, maar een fietspad dat steevast het hoogste punt van de duinengordel topt. Aan de ene kant de zoete polder. Aan de andere kant de zoute zee.
Na een korte gravelpassage door de polders duik je bij Cadzand op een schelpenpad de duinen in. Meteen daarna volgt een tweetal kilometer glad asfalt langs het strand. Daarna trek je richting Retranchement op vijfsterrengrind terug de polders in. Wat is het gravelen in Zeeuws-Vlaanderen toch mooi!
Maar toch moet het beste dan nog komen. Terug aan de grens tussen België en Nederland krijg je een magnifiek uitzicht over het Zwin cadeau. Daarna volg je het gravelpad op de nieuwe dijk langs de oude zeearm. De eerste kilometers kijk je vooral naar rechts. Bij vloed rollen golven zeewater het land in. Bij eb zie je beneden lepelaars en scholeksters ronddartelen op het slib. Wat een vogelparadijs!
Een grandioze gravelpassage door de Zwinbosjes brengt je terug tot bij de vloedlijn. De laatste kilometers van de rit mag je uitblazen op de Zeedijk. Hopelijk blaast de wind hier in de rug en kan je nog even bekomen. Werp zeker ook nog eens een laatste blik op de majestueuze zee. Gravelen in Zeeuws-Vlaanderen? Bart Kaëll wist het al: Zo geniet je des te meer. Van wind en van water. Van water en wind.
Alle info en tickets over gravelrit PlugPlug 't Zwin op zondag 22 oktober vind je hier.
Tekst: Nick Schuermans
Foto's: Charles Pacqué
Alle foto's van verkenning gravelrit PlugPlug 't Zwin:
